أعلام الحديث في شرح صحيح البخاري

A’lâmü(İ’lâmü)’l-Hadis fî Şerhi Sahihi’l-Buhârî

Hattabî

Ebû Süleymân Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el- Hattâbî el-Büstî (ö. 388/998)

Buhârî’nin el-Câmiu’s-Sahih’inin ilk şerhi olan eser kaynaklarda değişik adlarla anılmaktadır (Kitâbü’l-Aʿlâm fîşerhii me’ân’i Câmii’s-Sahih, Aʿlâmü’s-sünen şerhu’l-Buhârî, Aʿlâmü’s-sünen fîşerhi’l-müşkil min ehâdîs̱i’l-Buhârî, Kitâbü Şerhi’l-Buharî, Aʿlâmü’s-sünen fî şerhi Sahihi’l-Buhârî, Aʿlâmü’l-muhaddis; bazı kaynaklarda “a‘lâm” kelimesinin “i‘lâm” olarak harekelendiği görülmektedir). Hattâbî bu eserini Me’âlimü’s-Sünen’den sonra yazmakla beraber bu iki şerhini âdeta birbiriyle bütünleştirmiştir. Zira her iki kitapta bulunan hadisleri ikinci defa şerhetmemiş, bunları kısaca açıklasa bile önceki şerhine atıfta bulunmuştur. Bu sebeple Aʿlâmü’l-Hadîs’te el-Câmiu’s-Sahih’teki hadislerin ancak 1238’inin şerhi bulunmaktadır. Esasen Hattâbî’nin Ebû Dâvûd’un eserini fıkıh açısından, Buhârî’nin eserini de itikad açısından şerhettiği söylenebilir.

A’lâmü’l-Hadis ile ilgili çalışmalar

*Eser ile ilgili Muhammed b. Sa‘d b. Abdurrahman Âl-i Suûd doktora çalışması yapmış (1984, Câmiatü Ümmi’l-kurâ), daha sonra bu çalışma A’lamu’l-Hadis fî şerhi Sahihi’l-Buhârî adıyla yayımlanmıştır. (I-IV, Mekke 1409/1988).

*Salih Karacabey de Hattâbî’nin bu iki şerhini dikkate alarak bir doktora tezi hazırlamıştır. Bkz. Salih Karacabey, Hattâbî’nin Hadis İlmindeki Yeri ve Şerh Metodu (Doktora tezi, 1990, Uuludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)

Eseri PDF olarak İNDİR